Badem sert kabuklu bir meyvedir. Bademin tam olgunlaşmamış olanına ise çağla adı verilir. Badem, ülkemizin iklimi gibi ılıman iklimlerde yetişir. Datça bademi ise sadece Datça florasında yetişen 82 özgün türe sahip, besin değeri bakımından da oldukça yüksek değerli bir badem cinsidir. Badem çiçekleri Datça'da baharın erken müjdecisi gibidir. Erken açan badem cinsleri çağlayı erkenden verir. Bu da Datça ilçesine ekonomik olarak verim getirmiş olur. Burada badem çiçeği festivalinden bahsetmezsek olmaz. Bu yıl pandemi nedeniyle online düzenlenen festival, Datça’nın merkezinde iki panayır alanında kurulur. El emeği ürünlerin, hediyelik eşyaların, olmazsa olmaz badem ürünlerinin ve yöresel yemeklerin tanıtılıp, satıldığı bir festivaldir. Ayrıca ziyaretçiler için yaratıcı atölyeler açılmakta, Datça’ya özgü tiyatro oyunları ve dans gösterileri yapılmaktadır.
Badem, acı ve tatlı badem olarak ikiye ayrılır. Acı badem yağ olarak ve yemeklere tat katmak için kullanılırken, tatlı badem ise genellikle çiğ olarak tüketilmektedir. Fiyatının biraz yüksek olması tüketiciyi değişik çözüm arayışlarına yönlendirse de Türkiye’de yetişen en kaliteli badem cinsi Datça bademidir. Yıllar içinde, Datça bademi ve Datça çağlası ülkemizin en tanınan markalarından biri olmuştur. Taze diğer adı ile yaş bademin mevsimi bademin içindeki beyaz kısım sertleştiği ve sarı kabuk kısmı kolaylıkla soyulduğu zaman başlar. Haziranın 15’ inden Temmuz ayının 15’ine kadar taze badem zamanıdır diyebiliriz.
Datça Bademi Çeşitleri
Eşsiz lezzete sahip olan Datça bademinin pek çok çeşidi vardır. Bunlardan en çok bilinenleri; Nurlu Badem, Ak Badem ve Sıra Bademdir. Erken çiçeklenen ve hızlı olgunlaşan Nurlu badem, en iri ve sulu cinslerden olup, yoğun aromalıdır. Ak badem, orta irilikte ve o da oldukça lezzetli bir bademdir. Sıra badem ise diğer iki bademe oranla daha küçüktür. Ayrıca Datça'da yerel halk tarafından bilinen, ekonomik değeri olmayan çok lezzetli bademler de bulunmaktadır. Hangi çeşit bademi tercih ederseniz edin, hepsinin vücudunuza faydası olduğunu göreceksiniz.
Besin Değeri ve Faydaları:
100 gram kavrulmamış tuzsuz bademde yaklaşık 500 kalori vardır. Doymamış yağlar açısından zengin olan bademdeki protein, potasyum, kalsiyum, bakır, manganez ve arginin kalp sağlığı için önemlidir ve içinde bulunan bol miktardaki magnezyum kalp krizi riskini azaltmaya yardımcı olur. Kötü kolestrol seviyesini düşürürken iyi ve kötü kolestrolun dengelenmesini sağlar. İçeriğindeki E vitamini, bademi kuvvetli bir antioksidan yapar. Yüksek miktarda lif içerdiği için diyetlerde de çokça tüketilir. Folik asit içerir. Folik asit vücutta kan yapımını ve yeni hücre oluşumunu sağlarken, damar sertliğini azaltır.
Aç karnınıza yiyeceğiniz badem, besinlerin emilimini hızlandırarak daha fazla faydalı olmasını sağlayacaktır. İçerdiği fosfor nedeniyle kemiklerin ve dişlerin gelişimine katkıda bulunur. Bu nedenle çocukların beslenmesinde badem olmazsa olmaz besinlerden biridir. Badem bağışıklık sistemini güçlendirmeye yarayan alkali açısından da zengindir. Yapılan araştırmalar bademin metabolizmayı hızlandırıcı etkisiyle kilo vermeye de katkısı olduğunu ortaya koymuştur. Lifli bir besin olması nedeniyle de toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Günde 4-5 adet tüketeceğiniz badem, sindirim sisteminizin rahat çalışmasına yardımcı olacaktır.
Bademden pek çok ürün elde edilmektedir. Badem sütü, yiyeceklerde ve kozmetik sektöründe kullanılır. Kolestrol içermez, laktoza hassasiyeti olan bünyeler tarafından gönül rahatlığıyla kullanılabilir. Badem yağı içerdiği bol e vitamini nedeniyle göz altı torbalarının ve morluklarının azalmasını sağlar. Cildi pürüzsüzleştirir.
Badem gazozu Datça’ya özel bademlerden yapılan bir gazoz çeşididir. Badem unu, öğütülmüş bademden yapılan undur. Çeşitli sütlü tatlılarda ve özellikle makaron yapımında tercih edilir. Badem ezmesi, badem unu ve şeker şerbeti kullanılarak hazırlanan bir çeşit tatlıdır.
Evde ballı badem ezmesi nasıl yapılır?
Malzemeler:
400 gram çiğ iç badem
6 / 7 yemek kaşığı saf bal
Hazırlanışı:
400 gram bademi kabuklarını soymak için kaynar suya atalım. 3 - 4 dakika sonra çıkarıp kabuklarını soyalım. Soyduğumuz bu bademleri orta ateşte 3 - 4 dakika kavurarak yağının çıkmasını sağlayalım. Kavurduğumuz bademleri robottan geçirelim. Burada dikkat edilmesi gereken püf nokta, bademlerin yağını salmasını sağlayacak kadar robottan geçirilmesidir. Şimdi robottan geçirdiğimiz un haline gelen bademleri bal ile karıştırarak tekrar robottan geçirelim. 10 dakika kadar çektikten sonra ballı badem ezmeniz artık hazırlanmış olacaktır. Afiyetle tüketebilirsiniz.