Bu Blog yazımızda, Elibelinde Tarım'ın kurucusu Aslı Aksoy'un %90'nı kadınlardan oluşan muhteşem ekibinin binbir emekle ürettiği şifa dolu güçlü besinlerden olan kuşkonmazın hikayesini anlatıyoruz. Kuşkonmazın üretiminden pişirilmesine kadar olan süreçlerinin yanı sıra bu bitkinin faydaları hakkındaki tüm bilgileri siz okuyucularımızla paylaşıyoruz.
Kuşkonmaz Bitkisi Nedir?
Kuşkonmaz (Lat. Asparagus officinalis), besince zengin, sulak, kumlu, killi ve gevşek topraklarda yetişen çiçekli bir bitki türüdür. Halk arasında çok sayıda ismi bulunan Kuşkonmaz; saparna, sarmaşık, yabani kuşkonmaz, kedirgen, tilkişen, çöpüşken, kalemşe, ayrelli, acı ot, antibiyotik ot, tilki kuyruğu, izvinya olarak da adlandırıyor.
Anavatanı ve Yetiştiği Yerler
Kuşkonmazın anavatanı Ön Asya’dır. Afrika'dan Amerika'ya kadar birçok bölgede de yetişebildiği gibi ülkemizde ise Muğla, Aydın, Manisa kuşkonmaz yetiştiriciliği için ideal bölgelerdir. Mart ve Nisan aylarında toprak ısınmaya başlayınca tohumlar ekilmeye başlanır. Ekilişinden 40-50 gün sonra çimlenmeye başlar. Yetişmesi iki ay kadar sürmektedir. Senede sadece iki kez ürün alınabilir.
Kuşkonmazın Besin Değeri
Kuşkonmaz, yüksek besin değerine sahip ilk baharda yetişen şifalı bir bitkidir. Pek çok vitamin ve mineral içeren kuşkonmaz, bolca folik asit(B9 vitamini) A, C, E, K, B2, B3, B5, B6 vitaminlerini içerir. İçeriğinin çok büyük bir bölümü sudan oluşur. Kuşkonmaz neredeyse hiç yağ içermediğinden kolesterol yapmaz, çok az kalori içerir ve protein açısından zengindir. Demir ve çinko minerallerine sahiptir. Potasyum, manganez, kalsiyum, selenyum, fosfor açısından zengin bir diyet lifi kaynağıdır.
100 gram çiğ kuşkonmazın içerdiği besin değerleri:
| |
Miktar |
| Kalori |
13-16 kcal |
| Protein |
2,2 g |
| Karbonhidrat |
3,6 g |
| Kolesterol |
0 |
| Yağ |
0,2 g |
| Lif |
0,7 |
| Fosfor |
50 mg |
| Kalsiyum |
50 mg |
| Demir |
0,6 mg |
| Sodyum |
1 mg |
| Potasyum |
110 mg |
| A Vitamini |
900 IU |
| B1 Vitamini |
0,16 mg |
| B2 Vitamini |
0,15 mg |
| B3 Vitamini |
1,4 mg |
| C Vitamini |
26 mg |
| E Vitamini |
0,56 mg |
Fitokimyasallar ve Antioksidan da İçeriyor
Kuşkonmaz zambakgillerin bir üyesi olup genellikle yeşil olanları klorofil içerirken, beyaz kuşkonmazlar karanlıkta yetiştiğinden klorofil içermez. Klorofil ise insan sağlığı için oldukça faydalı yeşil bir pigmenttir. Mor renkli kuşkonmazlar ise kanser riskini azaltan fitokimyasallar ( Fitokimyasallar, bitkisel gıdalarda doğal olarak oluşan bileşenlerdir. Bitkilere renk, koku, aroma kazandırırlar ) açısından zengindir ve çok güçlü bir antioksidan olan antosiyaninler ile yüklüdür. (Antosiyanin, mor, kırmızı ve mavi renkli bitkilere renk veren pigmenttir)
Folik Asit Yönünden Zengin
Hamilelerde folik asit kullanımı bebek ve anne sağlığı açısından çok önemlidir. Kuşkonmaz içerdiği yüksek miktardaki folik asit nedeniyle de tüketimi tercih edilen bir bitkidir. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve kemik sağlığını korur.
Kuşkonmaz Nasıl Pişirilir?
Gelelim kuşkonmazın nasıl temizlenip, pişirileceğine... Kuşkonmazlar yıkanır, alt uçlarındaki sert kısımlar kesilerek atılır. Atılması gereken kısmı anlamak için alt tarafından bükerseniz, kendiliğinden kırılacaktır. Kuşkonmazınız sert ise bıçak yada sebze soyacağı yardımı ile kabuğunu uçtan aşağı doğru temizleyebilirsiniz. Kuşkonmazın üstünde dikene benzeyen ama yumuşak olan küçük yapraklar vardır. Bu yaprakları soymanıza gerek yoktur gönül rahatlığı ile yiyebilirsiniz. Kuşkonmaz tavada sarımsak ve tuz ile soteleyerek, haşlayarak ya da buharda pişirilerek tüketilebilir. Şayet soteleyerek tüketecekseniz tahta kaşık kullanılmasında ve kaşığın tavaya değmemesinde fayda vardır. Kaşık tavaya değerse yemeğin acı olmasına neden olabilir. Çok fazla pişirilmemesi gereken bu sebzenin, çiğ olarak tüketilmesinde de sakınca yoktur. Günlük beslenmede kolaylıkla garnitür, salata, omlet, makarna ve çorba gibi birçok yemekte kullanılabilirsiniz.